Postavljanjem nadgrobne ploče i spomenika na mjesto gdje počiva junakinja Andrićevog romana“Na Drini ćuprija“ Lotika Celermajer na jevrejskom groblju Okolišta danas se ušlo u završnicu snimanja dugometražnog dokumentarnog filma čiji radni naslov je „Andrićevi heroji“.
Film, čiju režiju potpisuje Irena Škorić, kao i scenario skupa sa Kostom Peševskim, dok je koscenarista Jelene Đurović, inspirisan je Andrićevim romanom „Na Drini ćuprija“ i njegovom junakinjom Lotikom čiji potomak je koscenaristkinja ovog dokumentarca, a predstavlja poslovni duh ove Jevrejke ali prati i put njenih sunarodnika na Balkanu.
Ono što je rediteljku Irenu Škorić motivisalo da se uključi u ovaj projekat je Lotikina životna priča koja je puna obrta, uspona i padova ali i izvanredna emancipovanost. Iako je “Na Drini Ćuprija” dio svake školske lektire u bivšoj Jugoslaviji, a “Lotikin monolog” jedan od istaknutijih dijelova knjige pa i pozorišnih predstava-adaptacija, ova tema do sad nije nikad bila dotaknuta u regionalnoj kinematografiji, kaže Škorićeva.
„Ovo je dugometražni dokumentarni film koji ima arhivskog materijala ali ne pretjerano jer ga iz tih godina ima veoma malo pa ćemo jedan dio napraviti pomoću animacije. Film smo počeli snimati u Višegradu, potom Beogradu, Zagrebu, Herceg Novom, Krakovu, Tarnovu i evo vraćamo se u Višegrad gdje je sve i počelo“, kaže ona.
Producent Predrag Jakovljević kaže da je festivalski put ovog filma trasiran, najprije Beograd, a potom Berlin te da Višegrađanka, profesorica srpskog jezika i književnosti Divna Vasić zaslužuje ogromnu zahvalnost za doprinos u realizaciji ovog projekta.
„Ona nam je pomogla u svakom smislu, umetničkom, istorijskom, prijateljskom, dala nam je informacije vezane za Lotiku, Andrića i ovo groblje“, kaže Jakovljević.
Profesorica Divna Vasić kaže da su na jevrejskom groblju, koje je utemeljeno 1889.godine u Višegradu, sahranjena četiri lika iz Andrićeve literature,a jedna od njih je Lotika Loti Celermajer koja je zahvaljujući Andriću postala najpoznatija Višegrađanka.
„Da je život neshvatljivo čudo dokaz je i ovaj spomenik koji, nakon skoro devet decenija, Lotika dobija, kao i poslednje opijelo“, kaže Vasićeva.
Za Lotiku Celermajer, koja je preminula 1938. godine u Višegradu, sutra će na jevrejskom groblju na Okolištima biti služen kadiš.
O.Marković
